Piri Reis Harita ve CBS Çalışanları Yardımlaşma Derneği Yayını olan Gayrimenkul ve Enformasyon Dergisi ' nin (GED- ) 1. Sayısında "Japonya'da CBS Kullanımı ve Gelişimi"isimli yazım yayımlanmıştır. İstifadenize sunuyorum:
Harita
bilgisi, toplum yaşamı içinde çok önemli bir araçtır. Özellikle de arazi
yönetimi için çok gereklidir. Tüm ülkelerde olduğu gibi Japonya’da da arazi
kullanımı, altyapı ve ulaşım için haritayı CBS gibi yeni sistemlerle
bütünleştiren kurumlar vardır. Japonya’da CBS’nin yaygın olarak kullanımı pek
çok araştırma enstitüsü ve kamu kurumu tarafından sağlanmaktadır. 2.Dünya
savaşından sonra kurulan Coğrafik Ölçme Enstitüsü (GSI), 1990 lı yıllarda
internetin de hızlı bir şekilde gelişmesiyle birlikte “Dijital Japonya” projesini
ortaya koydu. Bu konsept mekansal veri altyapısı idealine odaklanılmasını
öngörüyordu. Dijital Japonya’nın sloganı ise: “Herhangi biri, herhangi bir
bölgenin, herhangi bir zamanda, herhangi birinin verisini kullanarak harita
yapabilir” idi. Dijital Japonya’dan isteyen herkes ücretsiz olarak web
üzerinden faydalanabilmektedir.
Şekil 1:
e-Land Web programı yardımıyla yayınlanan Siber Japonya Portalı.
Vatandaşlar
istedikleri coğrafi veriye Web CBS tarzında hazırlanmış GIS Plaza, Afet Önleme
Bilgi Sağlama Merkezi, Siber Japonya Web Sistemi gibi portallarla; afet önleme,
şehir planlama, ulaşım, çevre, eğitim gibi konularda güncel haritalarla web
üzerinden ulaşabilmektedir.
Şekil 2:Siber
Japonya (Denshi Kokudo)’nın genel çalışma sistemi.
Afet
durumunda ise karşılaşılan en ciddi sorun, afet yönetiminin ilk aşamasında bilgi
paylaşımının yetersiz kalmasıdır. 2005 yılındaki Kobe Depreminden çıkarılan
derslerde, pek çok kurumun veri topladığı ancak bu verinin kolay ve hızlı bir
şekilde sisteme entegre edilemediği gözlenmiştir. Her afetten ders çıkartan
Japonlar’ın hazırladıkları CBS haritaları, afet yönetiminde çok önemli olan
afet yönetim merkezlerinin yerleri, ulaşım ağları, afetin meydana geldiği yer,
fotoğraflar, hava fotoğrafları, sismik yoğunluk dağılım haritaları, geçici
konut alanları, aktif fayların konumu vb. pek çok bilgiyi içermektedir. Japonya
Arazi, Altyapı ve Ulaştırma Bakanlığının farklı birimlerinden gelen tematik
veriler, GSI’de işlenip sistem formatına dönüştürüldükten sonra web servera
yayınlanmak üzere gönderilmektedir.
Şekil 3:
Orta Niigata Bölgesi için hazırlanmış “Hasar Durum Haritası” (GSI).
Japonya’da
dijital haritaların bakımı 1974 yılında başlamış, sistematik bakıma ise 1995
yılında geçilmiştir. 1995 deki Kobe Depreminin ardından CBS Birliği, Hükümete
NSDI’nin (Coğrafi Bilginin Kullanımı Kanunu) kurulmasını önerdi. Bu amaçla
Hükümet 1995’in Eylül ayında Bakanlıklar ve Kurumlardan temsilcilerle CBS
İrtibat Komitesini kurdu. Bundan sonra
CBS’nin gelişmesi için sistematik ve yoğun faaliyetler gerçekleştirildi.
Coğrafik Ölçme Enstitüsü (GSI), Ulusal ve Bölgesel Planlama Dairesi; Arazi,
Altyapı ve Ulaşım Bakanlığı (MLIT)’ ndan oluşan irtibat komitesinin
sekreteryasıdır. Bu komite tarafından
ilk olarak “Ulusal Coğrafi Veri Yapısının
Oluşturulmasına Yönelik Uzun Vadeli Plan ve CBS Kullanımının Teşvik edilmesi Planı
formüle edildi. Bundan sonra 2001 Martında
“e-Japonya Öncelikli Politika Programı” IT Stratejileri Genel Müdürlüğü tarafından
hazırlandı. Yine irtibat komitesi tarafından bu programa uyumla hale getirmek
için “CBS Eylem Programı 2002-2005”
(GIS-AP) geliştirildi.
CBS
Eylem Programının 3 ana amacı vardır:
1-Verimlilik,
hız ve idari hizmetlerin kalitesinin artırılması,
2-Özel
sektörde yeni işler ve yeni iş modelleri oluşturmak
3-Vatandaşlar
için düşük maliyetli ve yüksek kaliteli hizmetler sunmak
GIS-AP’ın
da 5 ana amacı vardır:
1-NSDI
ile ilişkili olarak standardizasyon ve kullanımı için Hükümet tarafından
öncülük yapılması
2-Coğrafi
bilgi akışı ve sayısallaştırma için rehberler (kurallar) ve sistemlerin
geliştirilmesine yardımcı olmak,
3-Coğrafi
bilginin sağlanması ve sayısallaştırılmasına ön ayak olmak,
4-CBS’nin
çok geniş alanlarda kullanımı ve desteğini sağlamak,
5-Devlet
hizmetlerinde CBS kullanım kalitesini yükseltmek ve Hükümetin verimliliğini
artırmak.
Standardizasyon
konusunda JSGI yani Coğrafi Bilgi için Japon Standartları, Hükümet tarafından
bir standart olarak getirildi. Global olarak coğrafi bilginin standardizasyonu
ISO/TC211 ile içindeki 40’dan fazla madde ile yürütülmektedir. Japonya’da GSI
özel sektörle de yaptığı ortak çalışmalar sonucu, JSGI’yi ISO’ya dayalı olarak
temel uygulama şeması, mekansal referans, kodlama, veri kalitesi ve veri
özellikleri gibi 13 başlık altında standartlar haline getirdi. JSGI’nın her bir
başlığı Japon Endüstriyel Standartları (JIS) haline geldi. Yakın bir zamanda da
ISO’da uluslararası bir standarda dönüşecektir.
SONUÇ:
Japonya’da
CBS kullanımının halk tabanlı olarak yaygınlaştırılması ve kurumların daha
verimli CBS projeleri üretmeleri için teşvikler bulunmaktadır. Ülkemizde de
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan ve CBS tabanlı olarak
çalışan “Şehir Rehberi Haritası” önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Günlük
yaşamda karşılaşılan en ufak bir ayrıntıdan, afet anında Türkiye’nin neresinde olursa
olsun vatandaşların bilgiye hızlı bir şekilde ulaşacağı bu tür CBS
platformlarına ihtiyaç kaçınılmazdır. Bu da
ülke genelinde pek çok kurum ve kuruluştan gelecek verilerin ortak bir
portalde toplanması ve yayınlanmasıyla mümkün olabilecektir.
KAYNAKLAR:
1.Mamoru
KOARAI, GIS Present Situation in Japan, Geographic Information Analysis Research
Division, Geography and Crustal Dynamics Research Center, Geographical Survey
Institute, Tsukuba, Japan
2.Hidenori FUJIMURA, Hiroyuki OHNO, Realization of data sharing
as an approach
to disaster with
the Digital Japan
Web System, Bulletin of the GSI (Vol.53), 2006
Yazıdan istifade edecekler için Referanslar:
1-Dr.Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
Kentsel Riskler ve Japonya Modeli
Konya Japon Kültür Merkezi Derneği Kültür Sanat Yayınları, 2012, Konya, 241 sayfa
ISBN 978-605-63408-4-0
2-Dr.Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
GED- Gayrimenkul ve Enformasyon Dergisi 1. Sayı
Piri Reis Harita ve CBS Çalışanları Yardımlaşma Derneği Yayını
,
0 yorum:
Yorum Gönder