6 Eylül 2008 Cumartesi

GÖRME ENGELLİLER İÇİN AFETE HAZIRLIK

Standard

Görme engelliler olası bir afet için acil hazırlık çalışmalarını geliştirmek için kontrol listesi hazırlamalıdır. Bu sadece bir değil birden fazla kontrol listesini ihtiva edebilir. Bu listeler olmadan hazırlanma için tüm bilgiye aynı anda sahip olamayabilirsiniz. İlk etapta bu hazırlık çok ve gereksiz bir iş gibi gelebilir. Evet, hazırlık zaman ve emek gerektirir. Ancak az bir zaman, az bir enerji ve sınırlı bir bütçeyle bunu gerçekleştirebilirsiniz. Önemli olan başlamaktır. En önemlisi de bu hazırlık çalışmasıyla kendinizi, ailenizi ve eşyalarınızı korumuş olacaksınız.
1.Aktiviteler:

Devamı...

Doç.Dr.Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
Kentsel Riskler ve Japonya Modeli
Hiperlink Yayınları, 2015, İstanbul
ISBN 978-605-9143-12-7

2 Eylül 2008 Salı

AFETLER VE ENGELLİLER

Standard

2005 yılında depremin yol açtığı tsunaminin vurduğu Güney Asya felaketi 200.000 kişinin kaybına neden olmuştu. İnsanlık tarihinin büyük trajedilerinden biri olan bu olaydan en çok etkilenenlerin yaşlılar, çocuklar ve engelliler olduğu bir kez daha görüldü. Tsunami felaketinin en fazla etkili olduğu Hint Okyanusu bölgesinde can ve mal kayıpları fazlasıyla yaşandı. Sri Lankadaki Tangalla Görme Engelliler Okulunda okuyan 16 görme engelli öğrencinin bindikleri aracın sürüklenmesiyle 12 si hayatını kaybederken 4 üst sınıf öğrencisi kurtuluyordu. Bu verilebilecek pek çok örnekten sadece biri.
Yine 17 Ocak 1995 yılında 6.500 kişinin hayatını kaybettiği Kobe depreminde özellikle ahşap evlerin yoğunlukta bulunduğu Nagata ward (Nagata mahallesindeki) yaşlı ve engelli kayıpları da diğer bir örnek olarak verilebilir.
Japonlar afet önleme konusunda tüm alanlarda önemli çalışmalar yaptıkları için engelli insanları da unutmamışlar. Özellikle her kurumda görme engellilere yönelik afete hazırlık ve afet zararlarının hafifletilmesi konularında eğitim programları düzenlemektedirler.
Japonlar çok az bir emekle dahi, çok az bir eğitimle dahi, çok az bir bilinçlenme ile dahi yaşam ve ölüm arasında büyük farklar olabileceğine inanıyor ve şu sloganı kullanıyorlar: “Birisinin çocuğunu, aileni veya toplumunu eğitmesini bekleme. SEN EĞİT”
Afet risk yönetimi konusunda dünyada marka haline gelmiş Japonya’da engellilere yönelik pek çok örnek var. İşitme ve görme engelliler afet anında uyarı sinyallerini ve hızlı tahliye yollarını ne yazık ki kolayca bulamamaktadırlar. Bu durumdaki kişiler için ayrı bir alarm sistemi ile personel desteği de sağlanarak daha güvenli yerlere tahliyeleri sağlanıyor.
Görme engelliler için uyarı sinyalleri: İşitsel sinyal sistemleri/alarmları, anonslar, renkli kontrastlar ve geniş yazı karakterleriyle yazılmış posterler; İşitme engelliler için: Görsel sistemler, kırmızı bayrak ve semboller, resimler, sürekli yanıp sönen yön ışıkları; Zihinsel engelliler için: Özel sinyaller, kırmızı bayrak ve semboller, kurtarma görevlileri tarafından açık ve kesin anonslar; Fiziksel engelliler için: Sesli sinyal sistemleri/alarmları, anonslar afet anında faaliyettedir.
Japonya’nın resmi radyo ve tv kurumu olan NHK, bir deprem anında erken uyarı sistemi nedeniyle yayın akışını keserek televizyona deprem olan bölge ve depremin şiddeti hakkındaki bilgileri yazılı ve sesli olmak üzere veriyor.
Japonya’da bir afet anında mahalle sakinlerinin gideceği geçici barınma alanları bellidir. Bunlar genellikle okullardır. Okullar aynı zamanda ailelerin afet anında barınmalarına yönelik de tasarlanmıştır. Miyagi bölgesinden bir örnek vermek gerekirse; Miyagi Afet Önleme ve Yangın Önleme Merkezi vatandaşlara afet anında ne yapmaları gerektiğini ve kendilerine en yakın geçici barınma alanını belirtiyor. Burada dikkat çekilecek önemli bir nokta da web sitesinin sadece Japonca olarak değil, o bölgede yabancıların da yaşadığı ve istifade edeceği düşünülerek İngilizce olarak da hazırlanması. (http://www.city.tome.miyagi.jp/en/disasterl.html)
Deprem olduğunda bölge sakinlerinden şu isteniyor:” Komşularınızla iletişim kurun ve onlara ihtiyaç duyarlarsa yardım edin. Tahliye alanlarına giderken, yaşlı, engelli, görme engelli ve yaralılara yardımcı olun.”
Yine TOYOTO firması çalışanlarının oluşturduğu afet gönüllülerine yönelik eğitimde; olası bir afet anında işitme ve görme engellilere, fiziksel ve zihinsel engellilere, hastalara, yaşlılara, çocuklara, hamilelere ve Japonca bilmeyen yabancılara öncelikle yardım edilmesini vurgulanıyor.
(http://www.toyota.co.jp/en/social_contribution/volunteers/v_disaster.html)
Yine Japonya’nın önde gelen cep telefonu firması NTT DOCOMO, görme engellilerin cep telefonu kullanımına yönelik kurslar düzenlemekte ve görme engellilerin not almaları için bir cihaz da geliştirmektedir. Okayama Eyaleti Tsuyama şehri yönetimi, afet müdahale ve suç önleme sistemi üzerinde çalışırken Okayama Ntt Docomo bölümü e mail fonksiyonundan yararlanılarak yapılan bir bilgi alarm sistemi önerisi getirdi. Öneri, özellikle yaşlı ve görme engelli olanların ses ve ışık göstergeli özel bir cihazla bilgi almasını ve göndermesini kapsıyordu. Bilgi ekranda görüntüleniyor, ayrıca görüntülenen mesajın sesli fonksiyonu da bulunuyordu. Şimdi cep telefonuna sahip olmayan kişiler de afet müdahale ve suç önleme mesajlarını alabilmekte ve aynı cihazla mesaj da gönderebilmektedirler.
Japonya’da bu tür görme engellilere yönelik afete hazırlık araçları geliştirilmektedir. Çeşitli proje yarışmalarıyla navigasyon konusunda çeşitli araçlar projelendirilmektedir. Japon görme engelliler “Okumanın en iyi yolu” sloganı ile büyük önem verdikleri DAISY (Dijital Ulaşılabilir Bilgi Sistemi) de bulunan sesli kitaplarla da afete hazırlık bilgilerini alabilmektedirler.
Japonya’da kaldığımız Tokyo JICA tesisine geldiğimiz ilk gün akşam, yazılı bir notla yangın tatbikatı yapılacağı bildirildi. Yurt binalarında her odada kask ve el feneri hazırdır. Bunları tatbikat ve afet anında üzerinizde bulundurmalısınız. Yangın tatbikatı, tüm odalardan rahatlıkla duyulabilecek şiddetteki alarmla başladı. Her koridor başında bulunan görevlilerin sesli ve kol işaretleri ile yön belirtmesiyle yolunuzu kolayca bulup binayı tahliye alanına ulaşabiliyorsunuz. Olası bir yangın ve deprem anında asansörlerin kullanılmaması için uyarı yazıları asansörlerin kapılarında bulunmaktadır. Ayrıca yurtta kalan rehber köpeğe sahip bir bayan Japon görme engellinin de tatbikata katılarak kolayca tahliye alanına ulaştığını gözlemlemiştim.
Tatbikat ve sürekli eğitimin afetlere hazırlık açısından çok önemli olduğu göz ardı edilmemelidir.

Dr.Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
Kentsel Riskler ve Japonya Modeli
Konya Japon Kültür Merkezi Derneği Kültür Sanat Yayınları, 2012, Konya, 241 sayfa
ISBN 978-605-63408-4-0