24 Şubat 2013 Pazar

JAPONYA’DA CBS KULLANIMI VE GELİŞİMİ

Standard

Piri Reis Harita ve CBS Çalışanları Yardımlaşma Derneği Yayını olan Gayrimenkul ve Enformasyon Dergisi ' nin (GED- ) 1. Sayısında "Japonya'da CBS Kullanımı ve Gelişimi"isimli yazım yayımlanmıştır. İstifadenize sunuyorum:



Harita bilgisi, toplum yaşamı içinde çok önemli bir araçtır. Özellikle de arazi yönetimi için çok gereklidir. Tüm ülkelerde olduğu gibi Japonya’da da arazi kullanımı, altyapı ve ulaşım için haritayı CBS gibi yeni sistemlerle bütünleştiren kurumlar vardır. Japonya’da CBS’nin yaygın olarak kullanımı pek çok araştırma enstitüsü ve kamu kurumu tarafından sağlanmaktadır. 2.Dünya savaşından sonra kurulan Coğrafik Ölçme Enstitüsü (GSI), 1990 lı yıllarda internetin de hızlı bir şekilde gelişmesiyle birlikte “Dijital Japonya” projesini ortaya koydu. Bu konsept mekansal veri altyapısı idealine odaklanılmasını öngörüyordu. Dijital Japonya’nın sloganı ise: “Herhangi biri, herhangi bir bölgenin, herhangi bir zamanda, herhangi birinin verisini kullanarak harita yapabilir” idi. Dijital Japonya’dan isteyen herkes ücretsiz olarak web üzerinden faydalanabilmektedir.

Şekil 1: e-Land Web programı yardımıyla yayınlanan Siber Japonya Portalı.

Vatandaşlar istedikleri coğrafi veriye Web CBS tarzında hazırlanmış GIS Plaza, Afet Önleme Bilgi Sağlama Merkezi, Siber Japonya Web Sistemi gibi portallarla; afet önleme, şehir planlama, ulaşım, çevre, eğitim gibi konularda güncel haritalarla web üzerinden ulaşabilmektedir.

                             Şekil 2:Siber Japonya (Denshi Kokudo)’nın genel çalışma sistemi.

Afet durumunda ise karşılaşılan en ciddi sorun, afet yönetiminin ilk aşamasında bilgi paylaşımının yetersiz kalmasıdır. 2005 yılındaki Kobe Depreminden çıkarılan derslerde, pek çok kurumun veri topladığı ancak bu verinin kolay ve hızlı bir şekilde sisteme entegre edilemediği gözlenmiştir. Her afetten ders çıkartan Japonlar’ın hazırladıkları CBS haritaları, afet yönetiminde çok önemli olan afet yönetim merkezlerinin yerleri, ulaşım ağları, afetin meydana geldiği yer, fotoğraflar, hava fotoğrafları, sismik yoğunluk dağılım haritaları, geçici konut alanları, aktif fayların konumu vb. pek çok bilgiyi içermektedir. Japonya Arazi, Altyapı ve Ulaştırma Bakanlığının farklı birimlerinden gelen tematik veriler, GSI’de işlenip sistem formatına dönüştürüldükten sonra web servera yayınlanmak üzere gönderilmektedir.

Şekil 3: Orta Niigata Bölgesi için hazırlanmış “Hasar Durum Haritası” (GSI).

Japonya’da dijital haritaların bakımı 1974 yılında başlamış, sistematik bakıma ise 1995 yılında geçilmiştir. 1995 deki Kobe Depreminin ardından CBS Birliği, Hükümete NSDI’nin (Coğrafi Bilginin Kullanımı Kanunu) kurulmasını önerdi. Bu amaçla Hükümet 1995’in Eylül ayında Bakanlıklar ve Kurumlardan temsilcilerle CBS İrtibat Komitesini kurdu.  Bundan sonra CBS’nin gelişmesi için sistematik ve yoğun faaliyetler gerçekleştirildi. Coğrafik Ölçme Enstitüsü (GSI), Ulusal ve Bölgesel Planlama Dairesi; Arazi, Altyapı ve Ulaşım Bakanlığı (MLIT)’ ndan oluşan irtibat komitesinin sekreteryasıdır.  Bu komite tarafından ilk olarak  “Ulusal Coğrafi Veri Yapısının Oluşturulmasına Yönelik Uzun Vadeli Plan ve CBS Kullanımının Teşvik edilmesi Planı formüle edildi. Bundan sonra 2001 Martında  “e-Japonya Öncelikli Politika Programı”  IT Stratejileri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlandı. Yine irtibat komitesi tarafından bu programa uyumla hale getirmek için “CBS Eylem Programı 2002-2005” (GIS-AP) geliştirildi.
CBS Eylem Programının 3 ana amacı vardır:
1-Verimlilik, hız ve idari hizmetlerin kalitesinin artırılması,
2-Özel sektörde yeni işler ve yeni iş modelleri oluşturmak
3-Vatandaşlar için düşük maliyetli ve yüksek kaliteli hizmetler sunmak
GIS-AP’ın da 5 ana amacı vardır:
1-NSDI ile ilişkili olarak standardizasyon ve kullanımı için Hükümet tarafından öncülük yapılması
2-Coğrafi bilgi akışı ve sayısallaştırma için rehberler (kurallar) ve sistemlerin geliştirilmesine yardımcı olmak,
3-Coğrafi bilginin sağlanması ve sayısallaştırılmasına ön ayak olmak,
4-CBS’nin çok geniş alanlarda kullanımı ve desteğini sağlamak,
5-Devlet hizmetlerinde CBS kullanım kalitesini yükseltmek ve Hükümetin verimliliğini artırmak.
Standardizasyon konusunda JSGI yani Coğrafi Bilgi için Japon Standartları, Hükümet tarafından bir standart olarak getirildi. Global olarak coğrafi bilginin standardizasyonu ISO/TC211 ile içindeki 40’dan fazla madde ile yürütülmektedir. Japonya’da GSI özel sektörle de yaptığı ortak çalışmalar sonucu, JSGI’yi ISO’ya dayalı olarak temel uygulama şeması, mekansal referans, kodlama, veri kalitesi ve veri özellikleri gibi 13 başlık altında standartlar haline getirdi. JSGI’nın her bir başlığı Japon Endüstriyel Standartları (JIS) haline geldi. Yakın bir zamanda da ISO’da uluslararası bir standarda dönüşecektir.

SONUÇ:
Japonya’da CBS kullanımının halk tabanlı olarak yaygınlaştırılması ve kurumların daha verimli CBS projeleri üretmeleri için teşvikler bulunmaktadır. Ülkemizde de İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan ve CBS tabanlı olarak çalışan “Şehir Rehberi Haritası” önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Günlük yaşamda karşılaşılan en ufak bir ayrıntıdan, afet anında Türkiye’nin neresinde olursa olsun vatandaşların bilgiye hızlı bir şekilde ulaşacağı bu tür CBS platformlarına ihtiyaç kaçınılmazdır. Bu da  ülke genelinde pek çok kurum ve kuruluştan gelecek verilerin ortak bir portalde toplanması ve yayınlanmasıyla mümkün olabilecektir.

KAYNAKLAR:
1.Mamoru KOARAI, GIS Present Situation in Japan, Geographic Information Analysis Research Division, Geography and Crustal Dynamics Research Center, Geographical Survey Institute, Tsukuba, Japan
2.Hidenori  FUJIMURA, Hiroyuki  OHNO, Realization  of  data  sharing  as  an  approach  to  disaster  with  the  Digital  Japan  Web System, Bulletin of the GSI (Vol.53), 2006

Yazıdan istifade edecekler için Referanslar:
1-Dr.Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
Kentsel Riskler ve Japonya Modeli
Konya Japon Kültür Merkezi Derneği Kültür Sanat Yayınları, 2012, Konya, 241 sayfa
ISBN 978-605-63408-4-0

2-Dr.Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
GED- Gayrimenkul ve Enformasyon Dergisi 1. Sayı
Piri Reis Harita ve CBS Çalışanları Yardımlaşma Derneği Yayını
,

0 yorum: